Prostatit nedir?

Prostatit rahatsızlığı, prostat ve bazen de etrafındaki bölgenin şişme gösterdiği bir durumdur.   Prostatitin değişik şekileri vardır.  Bu hastalık , bazı erkeklerde şiddetli ağrıyla seyreder, bazılarında kendini pek belli etmez, bir kısmında ise bu ikisinin arasında bir durum gösterir.

Prostatit türleri
Akut bakteriyel prostatit: En az rastlanan fakat, en kolay tanımlaması yapılan prostatit tipidir. Çoğu zaman hızla ortaya çıkan bir bakteriyel aktiviteden kaynaklanan bu türün, tipik semptomları ve işaretleri yüzünden teşhisi kolaydır. Sık sık ateş ve titremelerle birlikte yürüyen ciddi bir idrar yolu enfeksiyonudur. Bir doktora veya hastaneye gitmek gerekir. Akut prostatit , her yaş grubundakileri etkiliyebilir. Burada görülen semptomlar, ağrılı idrar yapma, mesaneyi boşaltmada yetersizlik, sırtın alt arkasında , karın veya pelvis bölgesinde ağrı şeklinde olabilir.

Kronik bakteriyel prostatit: Akut bakteriyel prostatite benzer olmakla birlikte, burada semptomlar biraz yavaş gelişir ve daha az şiddetlidir. Tekrarlayan idrar yolları enfeksiyonu olarak kendini gösteren bu rahatsızlık ,bütün yaş gruplarındaki erkeklerde görülebilirse de daha sıklıkla geç ve orta yaştakilerde daha yaygındır. 

Kronik prostatit/kronik pelvis ağrı sendromu / Bakteriyel olmayan prostatit / prostatodiniya: En yaygın prostatit tipidir.Bakteriyel olmayan prostatitin nedeni tam olarak bilinmiyor. Bununla birlikte, hastalık , süregelen enfeksiyon, şişme ve / veya pelviste kas spazmlarından kaynaklanarak kendini gösterebilir. Prostattaki şişme semptomsuz olarak da ortaya çıkabilir. Semptomlu olarak geliştiğinde ise, hastalarda, üreme ve pelvis bölgesinde ağrı, idrar yapmada zorluk veya ağrılı durum, bazen de cinsel boşalma sırasında veya sonrasında ağrı olarak kendini gösterebilir.
Asemptomatik şişmeli prostatit durumunda , prostatta şişme olmasına rağmen semptomlar açıkça gözlenmez. Prostatitle ilgisi olmayan semptomlar değerlendirilirken teşhis konulur.  Burada şişmenin kanıtı, doku biyopsisinde veya idrar örneklerinde, menide veya prostat sıvısında bulunabilir.

Prostatite ne yol açar?

Doğrudan prostatite yol açan nedenler, tıp toplumunda tam anlamıyla bilinmiyor. Bununla birlikte kabul edilen bazı teoriler var. Bazı prostatitlerde, vakalar, net olarak akut ve kronik bakteriyel prostatit enfeksiyonlarına bağlıdır. Bu enfeksiyonlar idrar yolundaki enfekte olmuş idrardan prostata ulaşır. Bakteriyel prostat cinsel olarak bulaşma yapan bir hastalık değildir.. hastanın, cinsel partnerine bulaşmaz.

Bazı özel durumlar veya yapılan tıbbi işlemler , bakteriyel prostatın bulaşma riskini arttırmaktadır. Kişinin idrar yoluna daha önce bir kateterin veya başka bir aletin konulması, üriner sistemdeki bir anormal durum veya yakın bir geçmişte olmuş olan bir mesane enfeksiyonu da riski arttırır.

Kronik prostatit / kronik pelvis ağrı sendromu, kilamidya, mikoplazma (Cinsel bulaşmayla) üreplazma gibi atipik organizmalardan kaynaklanabileceği gibi, bir yaralanma veya yaşanmış bir enfeksiyonun bir kimyasal veya immunolojik reaksiyonuyla da olabilir. Pelvisteki sinirler ve kaslar, bölgesel ağrıya yol açabilir. Buradaki nedenler ise, prostat enfeksiyonuna bir reaksiyon olarak veya şişmeden veya başka bir sorundan kaynaklanabilir.

Prostatitin semptomları nelerdir?

Hastanın yaşadığı prostatit enfeksiyonu çeşidine bağlı olarak , semptomlar değişiklik gösterebilir.   Hastalar çoğunlukla semptomların farkında olmazsa da , bazı durumlarda semptomlar idrar yolları enfeksiyonuna benzerdir. Bununla birlikte başka hastalıklar da aynı veya benzer semptomlara yol açabilirler.  Ürolog, hastalığın tipini tesbit edecektir.

Akut bakteriyel prostatit, hızla gelişen semptomlar gösterir. Bunlar, üşümeler, ateş, idrar yaparken şiddetli yanma ve mesaneyi boşaltamama gibidir.

Kronik bakteriyel prostatitte semptomlar akut bakteriyel prostatittekilere benzer olmakla birlikte, ateş yapmaz. Diğer semptomlar arasında, idrar yaparken yanma, özellikle gece sık idrar yapma, perineal, testiste, mesanede, ve sırtın alt tarafında ağrı ve ağrılı cinsel boşalma gibidir. Bu hastalıkta, enfeksiyonda tekrarlamalar, dalgalı bir seyir gösterebilir.

Kronik prostatit / kronik pelvik ağrı sendromunda, ise semptomlar şöyle olabilir: Zor ve ağrılı idrar yapma, perineumda sıkıntı veya ağrı, mesanede, testislerde ve peniste ağrı ve ayrıca, ağrılı cinsel boşalma. Bazı durumlarda, yukarıda, kronik bakteriyel prostatitte bahsedilen semptomlardan ayırdedilemez.

Prostatit teşhisi nasıl yapılır?

Burada, doğru teşhis çok önem taşır, çünkü , değişik prostatit sendromlarının tedavisi de farklıdır.Ayrıca, teşhiste semptomların , üretrit, sistit , büyümüş bir prostat veya kanserden gelenlerle karıştırılmaması gerekir. Doğru bir teşhis için , çeşitli muayeneler yararlı olur.

 Ürolog hekim , prostat bezinin muayenesi için, yağlanmış eldivenli bir parmak ile makattan girer. Prostat bezi, makatın ön tarafında yer aldığından, ona dokunarak , kontrol edebilir. Bu şekilde , prostatın büyüyüp , büyümediği bakımından değerlendirme yapar. Muayene sırasında bulunabilecek, yumru veya sertlikler , prostat kanserine de işaret edebilir. Kişide prostatit rahatsızlığı varsa, bu parmakla temas sırasında ağrı hissedecektir, ancak bu ağrı o an için olur ve o bölgeye zarar verilmez.

Hekim, prostat hakkında daha ayrıntılı bilgi edinebilmek için biyopsi ve ultrason yöntemlerine de başvurabilir. Prostat kanseri riski varsa, PSA testi de yapılır, ancak bu test, enfeksiyonlu durumlarda yanıltıcı olabilecek yüksek sonuç verebilir.

Ürolog, prostatın makattan muayenesi sırasında çıkacak sıvıda ve idrarda da araştırma yapabilir. Prostata elle baskı yapıldığında, penis ucundan bir salgı gelir. Bu salgıda ve idrar numunelerinde analiz yapılarak, prostatta şişme ve enfeksiyon hakkında ek bilgi almaya çalışır. Bazı hekimler de kan ve/veya meni numunelerinde de testler yapabilir. İdrar akış hızı da ölçülebilir. Mikro organizma, beyaz kan hücreleri veya diğer enfeksiyon göstergelerine bakar. Bütün bu araştırmalar, problemin, idrar yolu mu, mesane mi veya prostatta mı olduğu hakkında bilgi sağlar.

Prostatitin Tedavisi

Prostatitin tedavisi, kişide teşhis edilen enfeksiyon tipine göre olur.

Hasta , akut bakteriyel prostatit için en az 14 gün antibiyotik almalıdır. Bazen de hasta hastanede intravenöz yöntemle antibiyotik almak durumunda olabilir. Eğer idrar yapmakta bir sıkıntı varsa , bir kateter sonda kullanılması gerekebilir. Hemen hemen bütün akut enfeksiyonların tedavisi bu şekilde yapılır. Çoğu zaman antibiyotik kullanımı dört haftaya kadar çıkabilir. Hekim ,kullanılan antiyotik fayda etmezse, başkalarını deneyecektir.

 Altibiyotiklerin alımında daima hekimin direktiflerini takip etmeli, görünürde semptomlar kayboldu düşüncesiyle önerilen programı bitirmeden, bu ilaçların alımını durdurmamalıdır.

Eğer teşhis, kronik bakteriyel prostatit ise , bu durumda, antibiyotik kullanımı dört ila on iki hafta gibi olabilecektir. Bu şekil tedaviyle, kronik bakteriyel prostatit vakalarının yaklaşık % 75 i tedavi tedavi edilebilmektedir. Bazı durumlarda tedavinin tekrarı gerekebilir. Bu tedaviye cevap alınamadığı durumlarda, semptomlardan kurtulmak için uzun süreli , düşük dozlu antibiyotik tedavisi önerilmektedir. Bakteriyel olmayan türde prostatitin tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar veya protat mesaj terapisi gibi bazı tedaviler de yine bazı zor durumların hallinde kullanılabilir. İdrar yolunda yaralı doku bulunması gibi bazı nadir durumlarda, idrar yolunda veya gerektiğinde de prostatta ameliyata karar verilebilir.

Kronik pelvik sendromu teşhisinde, hastaya antibiyotik gerekmeyebilir. Çoğu zaman , prostatitin bakteriyel mi, bakteriyel olmayan türden mi olduğuna karar vermek zordur. Bunun nedeni, numune almanın zorluğu ve bazen de daha önceden uygulanmış bir antibiyotik tedavisinin teşhiste karışıklığa yol açmasından ileri gelebilir. Antibiyotiklerin çeşitli etkileri de düşünülerek, bazı yan tesirlere de yol açmamak için, kullanımları, hekim rehberliğinde dikkatlice yapılmalıdır. Hekimler, semptomların özelliğine göre tedavi programı uygularlar. Bazı hekimler, prostat ve mesane altındaki kasları gevşetecek alfa bloker türü ilaçlar vererek, idrar yapma sırasında ağrı yapabilecek kasılma veya kas sertliğini önlemek isteyebilirler. Çoğu zaman, anti enflamatuvar ilaçlar, ağrı kesiciler, kas rahatlatıcılar, bitkisel ekstraktlar kullanılabilir. Prostata baskı yapan sıvıyı uzaklaştırmak için, tekrar edilen masaj uygulamaları da yararlı olur.

 Sıcak oturmalı banyolar veya lokal ısı terapisi gibi yöntemler, enfeksiyonun oluşturduğu rahatsızlığın giderilmesinde kullanılabilir. . Oturmanın sıkıntılı olabileceği durumlarda, hastaya bir yastık veya şişmeli bir yaygı önerilebilir.Bazı gevşetici egzersizlere de başvurulabilir. Hastalık sırasında, olumsuz etki yapabilecek bazı yiyeceklerin ( baharatlı olanlar ) ve içeceklerin ( kafeinli ve asitli olanlar ) kullanımından, bisiklete binmek gibi bazı hareketlerden de vazgeçilmesi de önerilebilir.

Kronik Prostatiti Nasıl Tedavi Ediyoruz?

Kronik Prostatit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kronik prostatit nedir ve hangi tipleri vardır?
Kronik prostatit, prostat bezinde uzun süren iltihap veya iltihap benzeri bir durumdur.
Başlıca tipleri:

1. Kronik bakteriyel prostatit: Tekrarlayan bakteriyel enfeksiyonlarla seyreder.
2. Kronik pelvik ağrı sendromu (CPPS): En sık görülen tiptir; belirgin bakteri yoktur ama uzun süreli ağrı vardır.
3. Asemptomatik prostatit: Belirti vermeyen ama tahlillerde görülen tiptir.

Kronik prostatitin en sık görülen belirtileri nelerdir?

• Kasık, perine (makat ile testis arası) ve belde ağrı
• Sık idrara çıkma, gece idrara kalkma
• İdrar yaparken yanma, zorlanma
• Boşalma sırasında ağrı
• Cinsel istekte azalma, ereksiyon sorunları

Kronik prostatit ile kronik pelvik ağrı sendromu (CPPS) arasındaki fark nedir?
Kronik bakteriyel prostatitte kültürlerde bakteri çıkar. CPPS’te bakteri bulunmaz ama ağrı ve şikâyetler aynıdır. Bu yüzden CPPS genellikle “iltihap dışı” kronik prostatit olarak da adlandırılır.

Bu hastalığın kesin nedeni belli midir, yoksa çok faktörlü müdür?
Kesin nedeni çoğu zaman bilinmez.

Etkili olabilecek faktörler:

• Geçirilmiş idrar yolu enfeksiyonları
• İdrar kanalındaki reflü (idrarın prostat içine kaçması)
• Otoimmün süreçler (bağışıklık sistemi yanlış reaksiyonu)
• Kas gerginlikleri, pelvik taban spazmları
• Stres ve psikolojik faktörler

Hastalık yaşam kalitesini nasıl etkiler?
Sürekli ağrı ve idrar şikâyetleri günlük yaşamı zorlaştırır. Cinsel fonksiyon sorunları özgüveni etkiler. Uzun süreli rahatsızlık uyku bozukluğu ve kaygı yapabilir.

Kronik prostatit tanısı için hangi testler yapılır?

• İdrar ve meni kültürü (enfeksiyon var mı?)
• Prostat muayenesi (rektal tuşe)
• PSA testi (prostat büyümesi veya tümör ayrımı için)
• Sistoskopi, ultrason veya MRI (ayırıcı tanı için)
• Bazen “4 bardak testi” gibi özel idrar testleri yapılır. 

Başka hastalıklarla karışma ihtimali var mıdır?
Evet, benzer şikâyetler şu hastalıklarda da görülebilir

• İdrar yolu enfeksiyonu
• İyi huylu prostat büyümesi (BPH)
• Mesane iltihabı (sistit)
• Böbrek taşı

Bu yüzden doğru tanı çok önemlidir.

Kronik prostatit için ilaç tedavileri nelerdir?
Antibiyotikler: Kronik bakteriyel prostatitte uzun süreli (4-6 hafta) kullanılır.
Alfa-blokerler: Prostat ve mesane boynunu gevşeterek idrar akışını kolaylaştırır. Anti-inflamatuar ilaçlar: Ağrı ve iltihabı azaltır. Ağrı kesiciler / kas gevşeticiler destek olabilir.

İlaç dışı tedavi seçenekleri var mıdır?
Evet: Fizik tedavi ve pelvik taban gevşetme egzersizleri Sıcak oturma banyoları Stres yönetimi, psikolojik destek Beslenmede dikkat: Baharatlı yiyecek, alkol, kafein azaltılabilir. Bitkisel destekler: Bazı hastalarda saw palmetto, quercetin faydalı olabilir. 

Tedavi süreci ne kadar sürer, tamamen iyileşme mümkün müdür?
Tedavi süreci genellikle uzun, sabır gerektiren bir süreçtir. Bazı hastalarda tamamen iyileşme olur, bazılarında ise ataklar ve remisyon dönemleri görülebilir. Uygun ilaç, yaşam tarzı değişiklikleri ve gerektiğinde psikolojik destek ile şikâyetler kontrol altına alınabilir. Sonuç: Kronik prostatit hayatı olumsuz etkileyen ama doğru yaklaşımla yönetilebilen bir hastalıktır. Düzenli takip, sabırlı tedavi ve kişiye özel yaklaşım çok önemlidir.